Het is een mooi streven om uit duurzame bron te kunnen voorzien in onze energiebehoefte. Nóg mooier is het als je van die duurzame, schone energie lokaal eigendom kan maken. Dat is precies wat energiecoöperaties als Voorne-Putten Energie doen: de eigen inwoners laten delen in de opbrengst van plaatselijk opgewekte wind- en zonne-energie. Met Ontwikkelbijdragen helpt de Rabobank projecten op gang brengen.
Voorne-Putten Energie (VPE) bestaat sinds 2017. De energiecoöperatie is opgericht om duurzame energie lokaal op te wekken én in lokaal eigendom te houden. Een energiecoöperatie zorgt ervoor dat naast de lasten ook de baten op – in dit geval – Voorne-Putten blijven.
VPE participeert in en initieert grote duurzame energieprojecten op het Zuid-Hollandse eiland. Via VPE krijgen inwoners de kans om mede-eigenaar te worden van die projecten. Van het in 2023 geopende, tien hectare grote zonnepark in Tinte bijvoorbeeld. Daarnaast zijn er momenteel meerdere windparken en -projecten in ontwikkeling, waarbij VPE betrokken is. ‘Gemeente en ontwikkelaars kunnen en willen niet meer om ons heen’, vertelt Aad Spronk, namens de werkgroep Communicatie van VPE. ‘We werken er ook goed mee samen.’ Baki Cimtay vult aan: ‘Volgens het Klimaatakkoord moeten overheden bij duurzame-energieprojecten streven naar vijftig procent lokaal eigendom. Energiecoöperaties hebben in dat streven een cruciale positie.’
Zon op waterbassin
Baki Cimtay is projectleider van het jongste VPE-project: Zon op waterbassins Tuinderij Noordermeer. Op het 6200 vierkante meter grote waterbassin van dit biologische glastuinbouwbedrijf in Brielle worden na de zomervakantie van dit jaar 1380 zonnepanelen in bedrijf gesteld en VPE wordt volledig eigenaar van het park. Alle vergunningen zijn verleend en de fijnste bijkomstigheid aan dit specifieke project: niemand kan erop tegen zijn.
Immers: ‘Dit bassin is al onderdeel van het bedrijf. Wij voegen er alleen een functie aan toe’, vertelt Cimtay. ‘Voor de tuinder helpen de panelen de algen- en bacteriegroei in het water tegengaan en de zonnepanelen wekken extra veel energie op dankzij de verkoeling van het water eronder. Het water reflecteert bovendien zonlicht, zodat we dubbelzijdige panelen kunnen neerleggen.’
Ontwikkelbijdrage
Veel opbrengst dus en zonder ingreep in het landschap. Het enige nadeel aan zonnepanelen op water: de installatie is duurder dan die van zonnepanelen boven land, simpelweg omdat componenten zoals de drijvende constructie, verankering en de installatie duurder zijn. VPE deed voor de realisatie onder andere een aanvraag voor een Ontwikkelbijdrage: een fonds dat de Rabobank speciaal heeft opgezet om energiecoöperaties te helpen in de opstartfase van hun projecten.
Yaelle Berghuis is adviseur van de Energiecoöperatiedesk van de Rabobank. Zij weet: ,,Deze coöperaties spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Lokale mensen zetten zich er actief voor in, maar grote zonne- en windprojecten zijn lastig van de grond te krijgen. Je moet namelijk al kosten maken in een stadium waarin het niet zeker is of het project doorgaat. In die fase wil de Rabobank hen bijstaan, zodat ze daar geen zorgen over hebben en kunnen doorzetten.’
Aantrekkelijk rendement
Zo kun je tot resultaat komen, zoals gebeurd is in Brielle. Kort voor de zomer staat de start gepland voor de aanleg van het zonnepark op het waterbassin. Op termijn is het een ambitie om opgewekte stroom te verkopen aan leden van de coöperatie, maar in dit project zal ruim twee derde van die stroom ingezet worden in de tuinderij zelf. Een efficiënte oplossing, want het gebeurt via de bestaande stroomaansluiting van het bedrijf. ‘Van netcongestie is op Voorne-Putten geen sprake, maar we lopen tegen de grens aan’, weet Aad Spronk. ‘Met dit project dragen wij daar in ieder geval niet aan bij.’
In het voorjaar start de inschrijving voor obligaties. Obligatiehouders krijgen periodiek een deel van de winst uit de energieverkoop uitgekeerd. Spronk en Cimtay wagen zich niet aan bedragen, maar: ‘Het is een aantrekkelijk, maatschappelijk rendement.’
Energiecoöperaties kunnen aanvragen voor Ontwikkelbijdragen indienen tot maximaal tienduizend euro. Vanuit de Energiecoöperatiedesk staat de Rabobank coöperaties verder terzijde bij vragen over zaken als financieringsvormen, verzekeringen, het openen van een rekening en informatie over relevante initiatieven en partners.